Deze zomer heb ik me vermaakt met de biografie van Roald Dahl. En wel een tijdje: de Nederlandstalige editie telt 635 pagina’s. Een grondig overzicht van het leven van de schrijver, geschreven door Donald Surrock, biograaf en artistiek leider van de Roald Dahl Foundation.
13 september is Roald Dahl dag: de geboortedag van de meesterverteller. Mooie dag voor een blog over Roald Dahl. Want van hem kunnen we (en ik zeker) wel wat leren. 6 dingen in ieder geval.
Discipline
Roald Dahl is het levende voorbeeld van het bekende zinnetje: “Want to be a writer? Write!”. Achterin de biografie is een indrukwekkende lijst van al dan niet gepubliceerd werk te vinden. Van kinderboeken tot verhalenbundels voor volwassenen en scenario’s. En een groot deel van zijn leven heeft hij inderdaad doorgebracht met …. schrijven. De routine: 7 dagen in de week. ’s Ochtends een paar uur. En dan ’s avonds een paar uur.
Doorzettingsvermogen
Roald Dahl heeft niet altijd succes gehad met zijn verhalen. Het ging een beetje op en af. Zijn droom om romans te schrijven heeft hij uiteindelijk opgegeven. Net zoals uiteindelijk het schrijven voor volwassenen. Pas toen hij er voor koos om kinderboeken te gaan schrijven, is hij het icoon geworden dat hij vandaag nog steeds is.
Maar ook in tijden dat zijn schrijfsels niet het succes hadden dat hij wenste schreef hij door, en door, en door. Stel dat hij het bijltje er al eerder bij neergegooid had en inderdaad zijn handel in schilderijen had uitgebreid!
Eigen plek
Roald Dahl had een eigen plek achterin de tuin. Zijn eigen schrijvershuisje. Een stoel (uiteindelijk de oude stoel van zijn overleden moeder), gat er in voor zijn rug (neerstorten met zijn vliegtuig had daar onherstelbare schade aan aangebracht), plank op zijn knieën en schrijven met altijd hetzelfde soort potlood. Het was niet luxe: wel tochtig en koud. Hij schreef afgesloten van de wereld, in een op een cockpit lijkend coconnetje met de gordijnen dicht. Ik weet niet waar jullie schrijven. Maar ik heb een drukke familie met kinderen, huisdier en een huishouden dat je lijkt te roepen. Een huisje achterin de tuin? Dat klinkt best aantrekkelijk voor de voortgang.
Veel meemaken
Roald Dahl heeft in zijn leven veel meegemaakt. Hij was Noors, hij is spion geweest, kunsthandelaar, piloot, gokker, stroper. Al die dingen heeft hij verwerkt in zijn werk. Sommige thema’s meerdere malen. Zo kwam ik de bijzondere manieren waarop je fazanten kunt stropen (met gevulde rozijnen) tot mijn verrassing tegen in een kinderboek en in een kort verhaal voor volwassen. Zelfde gegevens, ander avontuur. Hij keek met een schrijversoog. Dat hij van jongs af aan al trainde met het schrijven van brieven, aan zijn moeder en later ook aan vele anderen. Van wat hij meemaakte maakte hij mooie verhalen. Een mooie quote waar het boek mee opent is deze:
‘Ik vertel geen leugens, ik maak de waarheid alleen wat interessanter…
Ik breek mijn woord niet – ik buig het alleen een beetje.’
Zijn gedachten, verzinsels, opzetjes voor verhaallijnen bewaarde hij in zijn Ideas Books. Waar hij – soms tientallen jaren later – dan weer de basis van een boek vandaan haalde.
Onafhankelijk denker
Wat opvalt in de biografie is dat Roald Dahl een onafhankelijke denker was. Een ruziezoeker ook, die er van genoot om een standpunt in te nemen waarvan hij zeker wist dat een ander zich er niet in kon vinden. Discussie om de discussie, met het doel om te winnen en te provoceren. En ook een denker die zich er heel goed in getraind had om zijn standpunt vlijmscherp onder woorden te brengen.
Zijn boeken zijn bijzonder en voldeden ook niet aan wat bijvoorbeeld bibliothecarissen geschikt vonden voor de tere kinderzieltjes. Waar hij het dan natuurlijk weer niet mee eens was. Zijn onafhankelijke manier van denken is ook weer de reden waarom zijn boeken zich onderscheiden van al het andere.
Financieel de touwtjes in handen
Roald Dahl hield zelf de financiële touwtjes goed in handen. Onderhandelde zelf ook over de rechten. Vond ook dat hij dat moest doen voor zijn familie. Bijvoorbeeld voor het opzetten van een fonds voor zijn zoon, die als baby werd aangereden op een zebrapad en daardoor ook hersenletsel had opgelopen waarvan niet duidelijk was wat de gevolgen zouden zijn. Zijn financiële instelling heeft er wel voor gezorgd dat de opbrengsten op de goede plek terechtkwamen, ook vandaag de dag.
Aanrader
Het is zeker de moeite waard om de biografie eens te lezen. Niet alleen omdat je van het leven van Roald Dahl veel kunt leren over een succes maken van je schrijf- of storytelling carrière. Ook omdat een deel van de geschiedenis zo mooi tot leven komt. Namen van wat mensen die hij kende: Walt Disney, Ernest Hemingway, de Roosevelts. Om er maar een paar te noemen.
Roald Dahl heeft in zijn leven zijn eigen portie tegenslag gehad, waaronder een jong overleden zus en dochter, een zoon die in een ongeluk betrokken raakte, een vrouw die een beroerte kreeg. Hoe hij daar mee om is gegaan is ook in de biografie omschreven.
